Wywiad z Dr Matyldą Gerber

 

fot by Jaga Bjeńkova

Dr Matylda Gerber która zajmuje się intuicją i jej rolą w procesie podejmowania decyzji właśnie wydała książkę na ten temat. Pomyślałem, że warto ją zapytać o kilka kwestii. Oto rezultat:

Co skłonilo Cię do napisania książki, która jednocześnie może być podręcznikiem do używania i autoanalizowania takiego nieuchwytnego narzędzia jakim jest intuicja?

 

Pisząc pracę doktorską pomyślałam, że temat, którym się zajmuję może być interesujący dla szerszej publiczności. Z tego względu starałam się pisać ją w sposób jak najbardziej przystępny, co ze względu na potrzebę spełnienia wszelkich formalnych wymogów nie do końca się udało. Po obronie pracy wielokrotnie podejmowałam próby uformowania jej w książkę popularnonaukową, ale wewnętrzny krytyk mnie mocno demotywował. Zbawienne więc było otrzymanie propozycji od wydawnictwa Zwierciadło, aby taką książkę napisać. Propozycja z zewnątrz skutecznie uciszyła wewnętrznego krytyka i praca nad książką przebiegła bardzo sprawnie. Wyszłam w niej daleko poza moją specjalizację (intuicja ekspertów), co było świetną motywacją, aby zgłębić temat intuicji również z innych perspektyw.

 

Co wynika z badań na temat intuicji?

Cała książka jest poświęcona odpowiedzi na to pytanie. Na zachętę podam kilka danych:

1. Intuicja jest podstawowym mechanizmem pozwalającym nam podejmować decyzje. Zanim byliśmy w stanie świadomie przetwarzać informacje, wszystkie decyzje podejmowaliśmy właśnie intuicyjnie.

2. Do dziś większość decyzji podejmujemy przy pomocy intuicji, ale najczęściej nie jesteśmy tego świadomi.

3. Intuicja podpowiada nam co robić na podstawie nieświadomej analizy naszego doświadczenia. Ze względu na to, że większości naszego doświadczenia nie jesteśmy świadomi, trudno jest nam zrozumieć na jakiej podstawie intuicja nam coś podpowiada.

4. Skuteczność naszej intuicji jest bezpośrednio związana z naszym doświadczeniem. Im większe mamy doświadczenie w danej dziedzinie, tym rosną szanse, na to, że podpowiedzi intuicji będą trafne.

5. Intuicję można trenować i rozwijać tak, aby służyła nam jak najlepiej. Jak to zrobić wyjaśniam krok po kroku w mojej książce, więc zapraszam do czytania J

 

 

Jak nasze działanie jest powiązane z doświadczaniem intuicji?

 

Tak jak wspominałam wcześniej, intuicja cały czas ma wpływ na nasze decyzje, niemniej jednak jedynie w określonych sytuacjach jesteśmy świadomi jej pojawiania się. W momencie, gdy intuicja „wie” co robić (to znaczy rozpoznała sytuację jako znajomą i posiada odpowiedni schemat postępowania), wysyła impuls niosący informację typu „ja się tym zajmę, proszę nie uruchamiać świadomości”. W takim momencie proces decyzyjny zachodzi bez zaangażowania naszej świadomości. Natomiast, gdy intuicja ma pomysł co zrobić, ale nie do końca jest pewna, wysyła impuls typu „potrzebuję tutaj wsparcia świadomości”. Jeżeli świadomie znajdujemy informacje zgodne z naszą intuicją, wszystko przebiega bardzo płynnie. Problem zaczyna się w momencie, gdy intuicja mówi A, a świadomość B. Jest to dosyć rozbudowany proces, który pozwala ocenić, kiedy lepiej kierować się intuicją, a kiedy świadomą analizą. Aczkolwiek, jeżeli posiadamy duże doświadczenie, a intuicja daje bardzo silny sygnał z podpowiedzią, warto kierować się właśnie naszym przeczuciem. Prawdopodobnie, świadomie przeoczyliśmy jakąś ważną informację, którą intuicja zdołała dostrzec.

 

 

Jak badałaś temat przygotowując się do napisania książki?

 

Od 10 lat zajmuję się analizą intuicji. Tak więc na napisanie książki składa się bardzo wiele różnych badań. Tworzyłam narzędzia pozwalające mierzyć potencjał intuicji, testowałam sytuacje, w których intuicja nas zawodzi oraz te, w których jest ona pomocna. To w jaki sposób intuicja pozwala nam podejmować trafne decyzje jest obszarem, który mnie najbardziej fascynuje. Badałam różne grupy ekspertów, czyli osoby o ogromnym doświadczeniu i wysokiej skuteczności decyzyjnej, aby zrozumieć w jaki sposób używają intuicji do podejmowania trafnych decyzji. Obserwowałam ekspertów w akcji oraz prowadziłam z nimi pogłębione wywiady. Każde takie badanie wymagało ode mnie kilkumiesięcznej analizy, aby móc dostrzec zależności i wpływ procesów nieświadomych na podejmowane decyzje. Badałam doświadczonych analityków z wydziału kryminalnego policji, lekarzy, headhunterów, analityków finansowych, członków komitetów kredytowych oraz przedsiębiorców z branży IT i finansowej.

 

Gdzie umieściłabyś intuicję jeśli chodzi o pole badań nad dialogiem wewnętrznym?

 

To jest wymiar, który wymaga ode mnie jeszcze eksploracji.

 

 

Czy jest tak, ze potencjał intuicyjny zależy od określonych czynnikow wewnętrznych i jak to działa?

Intuicja prawdopodobnie rządzi się podobnymi prawami jak inteligencja i kreatywność. Jest z nimi również bezpośrednio powiązana. To znaczy, rodzimy się z pewnym potencjałem tego jak sprawnie intuicja będzie funkcjonować, ale jej trafność jest bezpośrednio powiązana z tym jak ją będziemy rozwijać. Intuicja jest postrzegana za inteligencję nieświadomości. Trenując inteligencję przyczynimy się również do usprawnienia intuicji. Podobnie wygląda to z kreatywnością. Rozwijając kreatywność, dajemy szasnę naszej intuicji do łączenia odległych skojarzeń w nową innowacyjną całość.

 

Czy można podzielić typy osobowości w oparciu o intuicję i jej model w badaniach naukowych?

 

Są typy osobowości, które charakteryzuje intuicyjność, ALE… badania pokazują, że to, że dana osoba preferuje intuicyjne podejmowanie decyzji nie jest w żaden sposób powiązane z tym, że ma dobrą intuicję. To czym może się różnić od innych osób, to lepszą umiejętnością wsłuchiwania się w sygnały intuicyjne. Niemniej jednak, przesadne opieranie się na intuicji powoduje często błędne decyzje. Dzieje się tak, kiedy idziemy za intuicją, w momencie, gdy lepiej jest dokonać rzetelnej świadomej analizy. Zarówno ciągłe poleganie na intuicji, jak i unikanie intuicyjnych decyzji nie jest dobre. Zamiast kierować się tym, jakim jesteśmy typem osobowości, radzę zapisywać decyzje podjęte w zgodzie oraz wbrew intuicji i sprawdzać ich trafność. Na tej podstawie możemy wytworzyć obraz tego, kiedy intuicji rzeczywiście ufać powinniśmy.

 

Jak można  pracować z intuicją szczególnie wtedy kiedy jej potrzebujemy w analizie lub ogldzie sytuacji?

 

Jeżeli chcemy podjąć decyzję w sytuacji zupełnie dla nas nowej, lepiej jest ignorować podpowiedzi intuicji. Intuicja zawsze nam coś podpowiada i jeżeli nie ma odpowiedniego budulca składającego się z adekwatnego doświadczenia, podpowiedź będzie opierała na jakiś luźno związanych z sytuacją informacjach. Jeżeli jednak decyzję podejmujemy w obszarze, gdzie mamy doświadczenie, warto jest posłuchać intuicji. To co możemy zrobić świadomie, to zasymulować w wyobraźni skutki intuicyjnej decyzji i sprawdzić, czy należy coś zmodyfikować. Jeżeli jest rozbieżność między analizą, a intuicją, pamiętajmy, że intuicja bierze pod uwagę nieporównywalnie więcej informacji niż świadomie jesteśmy w stanie przeanalizować.

Używając intuicji do szukania nowych, innowacyjnych rozwiązań, pamiętajmy o robieniu przerw w świadomej analizie. W momencie, gdy skupiamy się świadomie na danym elemencie rozwiązania, na poziomie nieświadomym nasz umysł nie ma możliwości poszukania informacji w bardziej odległych zakamarkach. Aby dać dostęp naszej nieświadomości do zmieszania świeżo zebranych informacji z naszym doświadczeniem, potrzebujemy wyciszyć nasz umysł, czyli się w pełni zrelaksować. To właśnie z tego powodu, często przełomowe pomysły przychodzą nam do głowy pod prysznicem, we śnie lub na spacerze.

 

Czy intuicja jest czymś co możemy programować, czy jest bardziej kwestią wrodzonej i rozwijającej się inteligencji?

 

Mamy ogromny wpływ na rozwój naszej intuicji. Należy jak najwięcej doświadczać w obszarze, w którym chcemy mieć dobrą intuicję i sprawdzać trafność naszej intuicji. Warto trenować również różne techniki relaksacji i wyciszania umysłu, aby nauczyć się rozróżniać sygnały płynące od trafnych intuicji od tych wprowadzających w błąd.

https://www.matyldagerber.com/